پیامی که تهران برای اسرائیل فرستاد | دیگر در سایه نمی‌مانیم

«بر اساس گفته‌های منابع مطلع، آمریکا بر این باور است که سیاست خارجی منطقه‌ای ایران، نشانه‌هایی از پیشروی بیش از حد نشان می‌دهد. یکی از مقامات آمریکایی به حمله ایران به کردستان عراق اشاره کرد».

خبرگزاری بلومبرگ نوشت: مناقشه در حال تحول خاورمیانه سبب شد که ایران برای اولین‌بار از زمان آغاز جنگ غزه، آشکارا به حمله تهاجمی بپردازد. پس از آنکه متحدان تهران، خصوصا حوثی‌ها در یمن و حزب‌الله در لبنان، عملیات نظامی برای حمایت از غزه را به پیش بردند، نقشی که ایران برای خود در مناقشه تعریف کرده بود و شامل نمایش قدرت در سایه بود، تغییر کرد. اقدامات اخیر تهران در واقع ارسال پیام بود و نشان داد که ایران تمایل دارد وضعیت ناپایدار فعلی را تغییر دهد و به مبارزه در جایی بپردازد که خودش صلاح می‌داند.

ایران در ابتدا یک نفتکش را در سواحل عمان توقیف کرد و اعلام کرد که این اقدام، انتقام «سرقت» نفت خام ایران توسط آمریکا از همان کشتی در سال گذشته بوده است. سپس به تأسیساتی در شمال عراق که تهران مدعی است یک پایگاه جاسوسی اسرائیل بوده، حمله موشکی کرد و مواضع داعش در سوریه نیز از جمله اهداف این حملات موشکی بود. تهران با این کار نشان داد که مایل است از قدرت نظامی برای پس‌زدن نفوذ اسرائیل استفاده کند و در عین حال این حملات فرصتی برای نمایش موشک‌های جدید و با فناوری پیشرفته ایران ایجاد کرد که توانایی هدف قرار دادن اسرائیل را دارند.
حمله بعدی ایران، این‌بار به پاکستان بود. این حملات موشکی، یک گروه شبه‌نظامی در پاکستان را هدف قرار داد که تهران می‌گوید حملاتی را علیه نیرو‌های ایرانی انجام داده است. اگرچه پاکستان در روز بعد حملات متقابلی را آغاز کرد، اما هر دوطرف با تاکید بر روابط «برادرانه» خود، به سرعت برای کاهش تنش اقدام کردند.

در واقع، اقدامات هجومی اخیر ایران، در واکنش به یک‌سری ضربات بود. در دسامبر ۲۰۲۳، حمله اسرائیل به سوریه به ترور یکی از فرماندهان نظامی ارشد ایران منجر شد. سپس طی حملات مشابهی، یکی از فرماندهان حزب‌الله در جنوب لبنان و یکی از رهبران حماس در بیروت ترور شدند. وجه مشترک همه این حملات، هدف قرار دادن فرماندهان «محور مقاومت» به عنوان متحدان منطقه‌ای ایران بود.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در «گروه بین‌المللی بحران» مستقر در واشنگتن، معتقد است، در تهران، فشار داخلی مبنی بر لزوم تحرک نظامی ایران برای جلوگیری از افزایش ترور هدفمند فرماندهان ارشد این کشور و همچنین جلوگیری از افزایش حملات علیه متحدان منطقه‌ای‌اش وجود داشت.

این درگیری‌ها می‌تواند تاثیرات قابل‌توجهی بر بازار انرژی بگذارد. قیمت نفت خام در لندن علی‌رغم تنش‌های خاورمیانه تا حد زیادی ثابت بوده و هر بشکه کمتر از ۸۰ دلار معامله می‌شود. اما بازرگانان می‌دانند که دخالت فعال‌تر ایران در این بحران، خطراتی را برای صادرات انرژی در این منطقه درپی خواهد داشت.

امین سیکل، استادیار دانشکده دانشگاه نانیانگ سنگاپور، گفت: «ایرانی‌ها در حال قدرت‌نمایی هستند این همچنین یک سیگنال بسیار قوی به اسرائیل و ایالات‌متحده می‌فرستد مبنی بر اینکه ما قصد نداریم رها کنیم».

آنچه اکنون اهمیت دارد این است که دشمنان و مخالفان چه برداشتی از این وقایع دارند. آیا فکر می‌کنند ایران در حال تلافی موارد قبلی است یا اینکه سعی دارد ریسک درگیری را افزایش دهد؟

دو مقام غربی در منطقه معتقدند که ایران به این دلیل که بسیاری از نیرو‌های نیابتی‌اش تلاش می‌کنند گام‌های قوی‌تری بردارند، لازم‌دیده برای خود نقشی در این ماجرا قائل شود. اگرچه ایران مستقیما حوثی‌ها را تحریک نکرد که به کشتی‌ها حمله کنند، اما اکنون تهران با ارائه تجهیزات و کمک اطلاعاتی به شبه‌نظامیان یمنی، از آن‌ها پشتیبانی می‌کند. بدر السیف، استادیار دانشگاه کویت و عضو «انستیتو کشور‌های عربی خلیج [فارس]» مستقر در واشنگتن، گفت: «محاسبات استراتژیک ایران دست‌کم گرفته شده است. این کشور اهداف خود را با کمترین هزینه ممکن برای خود پیش می‌برد».